Voor de verkoop van de 170 krantenwinkels van Press Shop en Relay liet bpost de kandidatuur van de Nationale Loterij links liggen, ten voordele van het gokbedrijf Golden Palace. Intussen bekijkt minister van Overheidsbedrijven De Sutter of ze de verkoop nog een halt kan toeroepen.
Bpost is via zijn adviseur Degroof Petercam bij de verkoop van Ubiway Retail actief op zoek gegaan naar een overnemer uit het segment van kansspelen en weddenschappen. Meerdere bronnen bevestigen onze redactie de duidelijke intentie om in die markt een koper voor onder andere Press Shop en Relay te vinden. Een opvallende kandidaat was de Nationale Loterij, net als bpost een bedrijf in handen van de overheid. “Wij hebben officieel bij Degroof Petercam onze interesse voor Ubiway Retail laten blijken”, bevestigt CEO Jannie Haek. “Halverwege het verkoopproces heeft de Nationale Loterij afgehaakt, maar dat bpost voor de verkoop van zijn krantenwinkels nu bij Golden Palace belandt, vind ik toch verbazingwekkend. Waarom heeft bpost nooit meer teruggegrepen naar de oorspronkelijke interesse van de Nationale Loterij? Ik zal niet verstoppen dat ik dat vreemd vind.”
Nog voor het akkoord tussen bpost en Golden Palace officieel aangekondigd was, hadden de eerste politici al hun stekels opgezet. “Krantenwinkels verkopen aan een gokbedrijf, net op een moment dat we gokverslaving sterker willen aanpakken… Really?”, postte Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle (CD&V) op Twitter. Federaal Minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) hield het aanvankelijk bij de melding dat het akkoord een “wrange smaak” naliet, maar kwam pas echt in actie nadat ze in het federale parlement forse tegenwind kreeg over de verkoop.
Parlementsleden van Vooruit, PVDA en van haar eigen partij Groen drongen er met klem op aan om te bekijken of het tij nog te keren valt. Het persbericht van bpost laat immers verstaan dat “de transactie naar verwachting eind februari 2022 zal worden afgerond”. Na afloop van het debat liet De Sutter noteren in Villa Politica dat ze met bpost gaat praten om de verkoop terug te draaien. Of dat mogelijk is, blijft onduidelijk. “Ik kan afspraken maken dat men dit soort deals met mij en de regering moet bespreken als daar een ethische of politiek gevoelige dimensie aan is”, aldus de minister.
Uit het debat in het parlement en uit de reacties die Radar kreeg, blijkt dat in deze discussie twee grote vragen samenkomen: is de deal ethisch en is hij marktverstorend? Op de eerste vraag kregen we van Jef Van den Bergh (CD&V) een duidelijke mening. “Het is frappant dat in de Raad van Bestuur van bpost niemand alarm heeft geslagen. Voor een overheid is dit moeilijk te rijmen: met het ene overheidsbedrijf (de Nationale Loterij, nvdr) gokken kanaliseren en met het andere kiezen voor het geld van de gokwereld.” Toen minister De Sutter in de Kamer dezelfde reactie kreeg, antwoordde ze dat noch zijzelf, noch de Raad van Bestuur van bpost, op de hoogte was van het nakende akkoord. De Raad van Bestuur, met daarin ook politiek aangeduide bestuurders, had eind vorig jaar de touwtjes in handen gegeven van het operationeel management van bpost.
In hetzelfde debat viel overigens op dat veel parlementsleden waarschuwen voor de intrede van weddenschappen in de winkels van Press Shop en Relay. Die sportweddenschappen zijn op dit moment echter ook al beschikbaar, via een akkoord met Betfirst. Dat bedrijf komt als grote verliezer uit dit verhaal, het verliest naar alle waarschijnlijkheid een netwerk van 170 krantenwinkels. Het tweede aspect dat we in dit interessante debat moeten aanraken, is de vraag hoe marktverstorend de verkoop aan Golden Palace is. Ex-Roularta-directeur Freddy Neyts, die vijf jaar geleden ook al scherp was voor de overname van AMP en Press Shop/Relay door bpost, contacteerde ons om daarover een punt te maken. “Mocht een grote uitgeverij van kranten en tijdschriften kandidaat-koper geweest zijn, dan zouden de andere uitgevers aan de alarmbel hebben getrokken”, aldus Neyts. “Ze zouden dat doen uit een terechte vrees voor concurrentievervalsing in die 170 verkooppunten. Idem indien een grote tabaksfirma Ubiway zou willen overnemen. Zo’n grote keten in handen geven van een tabaksreus, dat zou de overheid niet, en dus ook bpost, niet hebben gedurfd.”
Bij de operatoren in de markt van kansspelen en weddenschappen, lopen de meningen uiteen. “Het is een bold move van Golden Palace”, vindt Joris Petillion van Stanleybet Belgium. “Ik wens hen veel succes, Golden Palace heeft zijn ingang gevonden op een markt die door contracten voorheen voor het bedrijf afgesloten bleef. Als je de middelen hebt om zo’n aankoop te realiseren, wetend dat Ubiway Retail een verlies van 8,5 miljoen euro liet noteren, dan kan ik deze stap vanuit hun standpunt begrijpen.” De commotie die ontstond rond de verkoop vanuit een overheidsbedrijf aan een gokbedrijf, begrijpt Petillion minder. “Ik zie het vooral als een bevestiging: ook de overheid heeft zich gerealiseerd dat er een gokbedrijf nodig was om de persdistributie te kunnen rechttrekken. Het is een noodzaak om deze distributie in stand te houden.”
Jannie Haek merkt op dat een openbare dienstverlener als de Nationale Loterij in dit geval “een meer marktneutrale oplossing” was geweest. “Maar ten gronde blijft het probleem de zeer lakse reglementering inzake kansspelen”, zegt Haek. “Anders is dit voor Golden Palace geen strategisch interessant dossier. Het fenomeen van krantenwinkels die eerder wedkantoren zijn, is problematisch en voor niemand goed.” Ook econoom Geert Noels stipte in de commentaren aan dat een bedrijf als Golden Palace volgens hem enkel baat heeft bij een overname omdat het op die manier de wettelijke voordelen van de krantenwinkel kan benutten. “Men wil de reglementering van de overheid omzeilen via een aankoop van een actief van diezelfde overheid”, stelde Noels.
Zowel de ethische als de marktdiscussie komen samen in de al langer zwevende vraag om helder te definiëren onder welke voorwaarden een krantenwinkel sportweddenschappen mag aanbieden. Een Koninklijk Bestluit moet de opkomst van schijndagbladhandels tegengaan, maar de overheid draalt al enkele maanden. Daardoor wachten winkels momenteel op de hernieuwing van hun F2-licentie. Massimo Menegalli, CEO van Golden Palace, haakte al in op die discussie door in een persbericht te laten weten dat hij voorstander is om “de wetgeving inzake sportweddenschappen aan te scherpen om de spelers beter te kanaliseren en te beschermen”. In de Kamer kondigde minister van Justitie Vincent Van Quickenborne aan dat het KB in de laatste rechte lijn zit. Hij ging niet in op de details, maar het KB zou vragen dat krantenwinkels een minimumaantal perstitels voeren. Daarnaast zou het de winkels ook een maximumomzet (procentueel) op sportweddenschappen opleggen. Wordt dus ongetwijfeld – en hopelijk snel – vervolgd.
Als sectororganisatie vinden wij het belangrijk om te luisteren naar de meningen van onze lezers. Daarom is het mogelijk om op de artikels op onze website te reageren. Persradar verzoekt haar lezers dit op een volwassen en beleefde manier te doen. Beledigingen, persoonlijke aanvallen, het spammen van de commentaren, illegale informatie (bv. inbreuken op het auteursrecht of andere wettelijke bepalingen) en commerciële informatie zijn niet toegestaan. Persradar en de redactie van Radar eigenen zich daarom het recht toe om dergelijke reacties te verwijderen wanneer zij dit nodig achten.
Verder gaan wij uit van de goede intenties van de Radar-lezer. Commentaren worden niet voor publicatie goedgekeurd. Radar wijst alle verantwoordelijkheid af voor wat in de commentaren verschijnt en hoeft qua visie, waarden en mening niet noodzakelijk akkoord te gaan met wat in deze commentaren verschijnt.