De voorbije dagen vroeg Radar aan de krantenwinkels wat ze het liefst zouden doen tijdens deze Corona-crisis: hun winkel openhouden of sluiten? De poll liep tot maandagmiddag en in totaal namen bijna 200 dagbladhandelaars deel. Dit zijn de resultaten.
Uit de reacties van de deelnemende dagbladhandels (in totaal 197) blijkt dat de meningen sterk verdeeld zijn. Net iets minder dan de helft (48,22%) houdt zijn winkel het liefst van al open. De andere helft van de deelnemers (51,78%) zou het liefst van al de winkel sluiten. De dagbladhandels hebben een – weliswaar zeer lichte – voorkeur voor een sluiting.
Het valt op dat iets meer dan de helft liever zijn zaak wil dichthouden, ondanks de uitzondering die krantenwinkels kregen op de maatregel die stelt dat handelaars verplicht moeten sluiten. Daarom is het nuttig om even in detail te kijken naar de redenen achter de wens om te sluiten. Ongeveer een derde (33,5%) van (al) de deelnemende winkeliers haalt de risico’s aan: ze blijven liever niet actief tijdens de crisis omwille van de gezondheidsrisico’s voor zichzelf, hun personeel en hun familie.
Nog bij de groep van winkels die liever sluit, klinkt het argument dat de verkoop en het aantal klanten simpelweg te laag liggen om op een rendabele manier geopend te blijven. Van de deelnemende winkels is 15,2% die mening toegedaan. In de media doken intussen reportages op van winkels die goed draaien, maar wij kregen ook reacties van winkels die het omgekeerde ervaren. Winkels langs een drukke invalsweg naar bedrijfszones bijvoorbeeld of ook winkels in een ziekenhuis die geen klanten meer over de vloer krijgen.
Een klein groepje winkels (3%) haalt ook aan dat ze liever sluiten omdat ze zo’n opening overbodig vinden. “Er is geen reden om open te blijven zolang je ook in supermarkten kranten, Lotto en rookwaren kan kopen”, klinkt het.
Dat de helft van de winkeliers liever wil sluiten, is één vaststelling, maar het is interessant om die te koppelen aan de effectieve cijfers. We vroegen die op bij AMP, dat ons een overzicht bezorgde van de winkels die in het weekend van 21 en 22 maart niet openden. Daaruit bleek dat een grote meerderheid van de krantenwinkels (98%) effectief heeft geopend. De boekhandels sloten wel massaal de deuren, met Standaard Boekhandel als belangrijkste exponent. Bij de ketens van krantenwinkels, waren het ook weer slechts uitzonderingen die dicht bleven.
OPEN OF GESLOTEN OP 21/22 MAART 2020 | |||
Type winkel | Gesloten | Open | Totaal |
Krantenwinkels | 31 | 1895 | 1926 |
Boekhandels | 152 | 36 | 188 |
Tankstations | 7 | 502 | 509 |
Ketens | |||
Night & Day | 83 | 83 | |
RELAY | 2 | 60 | 62 |
Press Shop | 8 | 182 | 190 |
Standaard Boekhandel | 121 | 15 | 136 |
Bron: AMP | |||
Als iets meer van de helft van de winkels ons te kennen geeft dat ze het liefst van al zouden sluiten, maar uiteindelijk slechts 2% dat effectief doet, dan is dat voer voor enkele nuttige vragen. Op de vraag waarom de winkels dan toch openblijven, ligt het antwoord voor de hand. Tot vrijdag had wie vrijwillig sloot geen uitzicht op een tussenkomst om het inkomstenverlies te dekken. De info rond het overbruggingsrecht was op dat moment nog niet goed bekend. Veel winkels openden dus om te grote financiële schade te vermijden, maar tegelijk is de bezorgdheid om de gezondheid niet te negeren en betekent opendoen zeker niet voor alle winkels een zekerheid op veel klanten. Tel de factor gezondheid samen met een onzekere omzet en vragen over de noodzaak samen en dan hoeft het niet te verbazen dat bij veel winkeliers de vraag leeft of het sop wel de kool waard is. Het stijgend aantal berichten van winkeliers op sociale media met die specifieke vraag is een veeg teken.
De krantenwinkels appreciëren het zonder twijfel dat deze crisis hun rol in de samenleving heeft benadrukt, maar desondanks ligt het volgende grote debat nu al op tafel. De leveranciers hebben zich ingezet voor de huidige uitzondering, maar de winkeliers bevinden zich op een tweesprong. We kunnen niet anders dan vaststellen dat een verplichte sluiting met minstens 4.000 euro tegemoetkoming een heel grote groep winkels blij had gemaakt. Willen persverkopers nu plots eieren voor hun geld kiezen en hun hachje redden? Dat is zeker niet de teneur op sociale media. Bij veel uitbaters dringt door dat niet enkel hun eigen gezondheid op het spel staat, maar ook die van al wie in hun zaak binnenstapt. Veel perswinkels willen het gewoon niet erger maken en beseffen tegelijk dat pers, loterij en rookwaren net zo goed op een andere plek beschikbaar zullen blijven. Een antwoord op dit debat staat voor geen enkele betrokkene in steen gebeiteld, maar het getuigt wel van gezond verstand om de vraag luidop te (blijven) stellen.