De subsidie die bpost ontvangt voor het bussen van abonnementskranten komt opnieuw onder vuur. N-VA diende een wetsvoorstel in om de staatssteun af te schaffen en gaat daarmee lijnrecht in tegen het standpunt van de bevoegde minister van Economie Pierre-Yves Dermagne.
Het wetsvoorstel, ingediend door onder andere Michael Freilich en Theo Francken, vraagt zeer expliciet om de huidige persconcessie na 2022 niet nog eens te vernieuwen. “De bezorging van kranten en tijdschriften kan immers niet langer als een dienst van algemeen economisch belang worden beschouwd, aangezien er met name sinds de digitale revolutie thans allerhande andere mediakanalen bestaan die de informatievoorziening van elke burger garanderen”, schrijven de indieners. Daarbij noemen ze ook expliciet de oneerlijke concurrentie met het kanaal van de losse verkoop. “Bovendien zou er ook een einde worden gemaakt aan de oneerlijke concurrentie die dagbladhandelaars en louter digitale nieuwssites momenteel ondervinden van de door de Staat financieel ondersteunde bezorging van kranten- en tijdschriftenabonnementen.”
Aan het einde van het wetsvoorstel komt de penibele situatie van de dagbladhandel nogmaals ter sprake. “Het level playing field tussen enerzijds een bedeling door bpost aan abonnees van erkende titels en anderzijds een bedeling via krantenwinkels en kiosken wordt verstoord”, klinkt het. “Door de subsidiëring worden de burgers richting abonnementen geleid, wat zich vertaalt in een dalende losse verkoop. Het aantal onafhankelijke dagbladhandelaren neemt dan ook zienderogen af.” Ter herinnering: VFP van zijn kant ijvert ervoor om ook de distributie via de krantenwinkels als een dienst van algemeen economisch belang te erkennen, wat een gelijkere verdeling van de subsidies zou mogelijk maken. Die piste laat N-VA in dit voorstel links liggen: de partij gaat resoluut voor de afschaffing van de persconcessie.
De timing van N-VA is opmerkelijk te noemen. Eerder was al duidelijk dat de hernieuwing van de persconcessie in hoge tijdsnood verkeerde. Net nu de bevoegde parlementaire commissie zich over de kwestie wou buigen, neemt N-VA een standpunt in dat lijnrecht ingaat tegen dat van de regering. Eerder had minister van Economie Pierre-Yves Dermagne immers al laten verstaan de concessie te willen behouden. In de februari-editie van Radar leest u hoe hij zijn steun uitsprak voor de bpost-subsidie. De uitspraak van Dermagne kwam er na een open brief van VFP over de nakende hernieuwing.
Tijdens de parlementaire commissie Economie kwamen de commissieleden overeen om een schriftelijke bevraging op te zetten. Een reeks van experts moet voor 19 mei advies geven over de wenselijkheid van subsidies aan Bpost voor de krantenbezorging. Elke partij mag experts voorstellen. Opvallend was dat ook Open VLD tijdens de zitting uitging van het finale verdwijnen van de subsidies, maar het lijkt ook tijd te kopen. Marianne Verhaert zei namens de partij dat ze ervan uitgaat dat subsidies uiteindelijk helemaal verdwijnen, “maar ik ga niet zeggen wat de volgende regering moet doen”, klonk het.
Met haar démarche duwde N-VA echter al expliciet Open VLD in het nauw. De tekst van het wetsvoorstel is immers in essentie de weergave van een voorstel dat Vincent Van Quickenborne indiende voor het tot stand komen van de Vivaldi-regering. In die regering, die namens Dermagne voor een verlenging gaat, is Van Quickenborne intussen minister van Justitie. “We nemen zijn tekst woordelijk over, omdat we de liberalen maximaal tegemoet willen komen”, verklaarde Michael Freilich aan De Standaard. Of Open VLD nog steeds fan is van de afschaffing van de subsidie is echter niet duidelijk en dus is de kans groot dat het voorstel de partij van premier De Croo in een lastig parket brengt.
Het hoeft niet te verbazen dat de reacties op het wetsvoorstel niet lang op zich lieten wachten. Jean-Pierre Nyns van de socialistische vakbond ACOD liet in het verleden al verstaan dat de afschaffing bpost duizenden jobs zou kosten, maar voegt daar in De Standaard nog een extra argument aan toe. “Het gaat niet alleen over werkgelegenheid, maar we verzekeren zo ook dat de prijs per geleverde krant overal dezelfde is. Ook in het minder dichtbevolkte Wallonië.” Koen Maes, Directeur Media Services bij Mediahuis, sprak zich in het verlengde daarvan al uit over een mogelijk alternatief scenario, waarbij de uitgevers de abonnementenverdeling zelf zouden organiseren. “Het is voor ons geen kernactiviteit, maar we kunnen dat wel opzetten. Voor Wallonië is dat niet evident”, aldus Maes. Intussen liet ook PPP (ex-BD) weten te zullen meedingen naar een nieuwe persconcessie.
De optie om ook het netwerk van zelfstandige dagbladhandels te betrekken, duikt niet of nauwelijks op in de commentaren. Michael Freilich vermeldt in zijn kritiek de manier waarop de aanbesteding wordt geschreven (“op maat van bpost”) dat de concessie uitsluit om met zelfstandigen te werken. “Niet waar”, repliceert Laurens Teerlinck, woordvoerder van minister Dermagne. “Ideologisch zouden we dat wel willen, vanuit het standpunt van de sociale bescherming. Maar we kunnen dat niet als eis opnemen.”
Het is een minuscule opening richting de perswinkels, die echter pas relevant wordt, mocht het wetsvoorstel ook effectief goedgekeurd raken. De kans is tot nader order echter relatief klein dat N-VA hiervoor vlot de steun van de regering zal winnen. Tot dan blijft het voorstel van Freilich en Francken vooral een stukje politiek steekspel.
Als sectororganisatie vinden wij het belangrijk om te luisteren naar de meningen van onze lezers. Daarom is het mogelijk om op de artikels op onze website te reageren. Persradar verzoekt haar lezers dit op een volwassen en beleefde manier te doen. Beledigingen, persoonlijke aanvallen, het spammen van de commentaren, illegale informatie (bv. inbreuken op het auteursrecht of andere wettelijke bepalingen) en commerciële informatie zijn niet toegestaan. Persradar en de redactie van Radar eigenen zich daarom het recht toe om dergelijke reacties te verwijderen wanneer zij dit nodig achten.
Verder gaan wij uit van de goede intenties van de Radar-lezer. Commentaren worden niet voor publicatie goedgekeurd. Radar wijst alle verantwoordelijkheid af voor wat in de commentaren verschijnt en hoeft qua visie, waarden en mening niet noodzakelijk akkoord te gaan met wat in deze commentaren verschijnt.