Vrijdagavond heeft het Overlegcomité van regeringen een nieuwe verstrenging doorgevoerd in de strijd tegen COVID-19. Niet-essentiële winkels moeten sluiten, maar krantenwinkels behoren net als tijdens de eerste lockdown tot de groep van essentiële winkels en mogen dus open blijven. Het Ministerieel Besluit dat op zondagmiddag verscheen, heeft dat bevestigd.
Tijdens het Overlegcomité met de verschillende regeringen dat vrijdagnamiddag plaatsvond, werd besloten om in lijn met onder andere Frankrijk over te gaan tot extra maatregelen om sociale contacten zo sterk mogelijk tot een minimum te beperken. Niet alleen blijven de scholen langer dicht en wordt telewerk verplicht, ook sluiten niet-essentiële winkels de deuren. Voor de precieze invulling van wat essentieel is, was het wachten op de publicatie van het Ministerieel Besluit op zondag. Dat bevestigde dat krantenwinkels een plaats krijgen bij de essentiële winkels en dus mogen open blijven.
De nieuwe maatregelen, de ‘maatregelen van de laatste kans’ zoals premier De Croo ze omschreef, zullen ingaan op maandag 2 november. De nieuwe regels gelden voor een periode van zes weken, maar voor de regeling rond de winkels komt er een tussentijdse evaluatie op 1 december.
Na de persconferentie kwam er meteen een reactie van UNIZO dat de nieuwe maatregelen als een ramp voor de ondernemers omschrijft. “We begrijpen dat drastisch ingrijpen in de huidige omstandigheden onvermijdelijk was, gezien voorgaande maatregelen niet voor de verhoopte knik in de coronacurve hebben gezorgd”, aldus voorzitter Danny Van Assche. “Dit is een ramp voor onze ondernemers, in het bijzonder de zelfstandigen en kmo’s, die in deze crisis het allerzwaarst getroffen worden. Maar we kunnen er niet omheen dat we als samenleving hebben gefaald in onze ambitie om een tweede lockdown absoluut te vermijden. Hoe komt het dat we nog altijd niet de echte brandhaarden van besmetting kennen?… Dit is een zwarte dag.”
Nadat de koepel van ziekenhuizen donderdag een noodkreet slaakte, was de aankondiging van een nieuwe lockdown geen echt grote verrassing meer. Eerder deze week werd al duidelijk dat ook de retail met strengere maatregelen rekening zou moeten houden. De tijd om te winkelen in supermarkten werd al teruggebracht naar 30 minuten en nachtwinkels moesten sinds gisteren sluiten om 22u. De nieuwe verstrengde lockdown ontziet naar alle waarschijnlijkheid de krantenwinkels, al leerde de eerste lockdown ons dat zij vaak alsnog vrijwillig de deuren sloten. Dat kan uiteraard altijd, maar de huidige invulling van het crisis overbruggingsrecht voorziet niet meer in een vergoeding bij een vrijwillige sluiting van minstens zeven dagen, bevestigde sociaal verzekeringsfonds Liantis ons. “Als de krantenwinkels kunnen open blijven, dan kunnen ze zonder aanpassing van de steunmaatregelen momenteel enkel terugvallen op het klassieke overbruggingsrecht, dat al bestond voor de coronacrisis uitbrak. Hiervoor gelden strengere voorwaarden, en de uitkering kan lager uitvallen omdat ze per week onderbreking wordt toegekend. Bovendien zal de zelfstandige goed moeten motiveren waarom hij zich genoodzaakt ziet zijn activiteiten volledig te onderbreken (bijvoorbeeld activiteiten die zijn verlieslatend zijn door annuleringen van bestellingen, als de uitbater in quarantaine moet,…). Het kan dus niet zomaar gebruikt worden omdat ‘de zaken minder goed gaan’.”
Of het huidige systeem of het systeem uit het voorjaar zal worden toegepast, is vooralsnog niet duidelijk. Premier De Croo liet tijdens de persconferentie voorlopig enkel verstaan dat “de verschillende regeringen alles op alles zullen zetten om wie getroffen is te sluiten. Er zal extra steun komen om deze moeilijke periode te overbruggen, we zullen niemand laten vallen. We zullen niet enkel solidair zijn met de mensen in de zorg, maar ook met iedereen die het hierdoor economisch moeilijk heeft.”