In 2019 konden krantenwinkels stijgende omzetcijfers voorleggen, maar in termen van winst of cashflow was er in het afgelopen jaar weinig verbetering merkbaar. Dat blijkt uit het vervolgonderzoek van financieel expert Luc Roesems naar de rendabiliteit van krantenwinkels. “De omzetresultaten lijken zich te stabiliseren en zelfs iets te verbeteren, maar qua winst en cashflow presteren krantenwinkels ver onder het gemiddelde.”
We gaven reeds de resultaten mee van het onderzoek naar de rendabiliteit van de krantenwinkels in de periode 2016-2018. Bij de start van het nieuwe jaar kregen we dankzij een vervolgonderzoek ook al meteen inzicht in de gegevens voor 2019.
Laten we van start gaan met het goede nieuws. De gemiddelde omzet evolueerde van 1,2 miljoen euro in 2018 naar 1,4 miljoen euro vorig jaar. Dat is een stijging met 11,6%. Het gaat om een omzetcijfer zonder de postpuntcijfers omdat heel wat winkels geen postpunt zijn, en we dus een verkeerd beeld geven als dat wordt meegerekend. Jammer genoeg kunnen we die omzet niet enkel verklaren door grotere volumes. Vooral de prijs is zeer bepalend, want de studie van Roesems rapporteert een prijsstijging van de loterijproducten met 25%. Ook de prijs van rookwaren groeide met 2 tot 4%. Bovendien bedroeg de inflatie ten opzichte van 2017 ook 5,62%.
De traditionele kernproducten pers, rookwaren en loterij vormden in 2019 samen 84,5% van de totale omzet. In 2017 was dat nog 83,16%, maar ook hier zijn de prijsverhogingen de voornaamste oorzaak. Binnen dat drietal zijn kansspelen met net geen 50% de grootste drijver van de omzet. De analyse gebruikt de echte omzet, niet de commissies (waartoe veel boekhouders zich beperken).
Als we nog verder in detail gaan, valt het op dat binnen de drie traditionele producten vooral pers wegdeemstert. Ten opzichte van de 1,4 miljoen euro zorgt pers nog voor 8,23% van de omzet. Opvallend: het aandeel in de persomzet zakt op lange termijn, maar de persverkoop in 2019 steeg wel: jaar op jaar met 11%.
Luc Roesems
“Een opflakkering”, zegt Luc Roesems. “Het zou kan bijvoorbeeld te maken hebben met het wegvallen van omliggende persverkooppunten. Uit de bezoeken aan de winkels bleek ook duidelijk dat heel wat uitbaters de rekruimte van de persproducten drastisch inperken. Met daardoor minder werk, minder AMP-problemen en ruimte voor productvernieuwing. De uitbaters zijn blijkbaar niet van plan die ingreep terug te draaien. Toch kan pers voor winkels met een gepaste ligging ook een ‘specialisatie’ zijn met een degelijke marge van gemiddeld 22,8%.”
Hoe doen andere producten die we met de krantenwinkel associëren het? Een greep uit het aanbod:
Interessant is dat de detailbalansen ook een beeld geven van winkels die een goede specialisatie vonden. Die haalden nog 74,6% uit de traditionele pijlers, dus veel minder dan de gemiddelde 84,5%. Als we al even vooruit lopen op de winstmarges blijkt ook dat die winkels daardoor minder afhankelijk worden van de druk op de marges en van de concurrentie door persabonnementen.
“Specialisatie werkt blijkbaar”, stelt Roesems vast. “In het staal slaagt meer dan 30% van de winkels erin om de handelsmarge stevig op te trekken met een specialisatie die veel omzet én extra marge genereert. Dergelijke producten zijn sigaren, brood en gebak, alcoholische speciaaldranken en verzorgde fotodiensten (inkaderen bijvoorbeeld, nvdr).”
De gemiddelde winkel ontvangt per jaar 78.000 klanten die gemiddeld 16,49 euro besteden. Omgerekend gaat dat om gemiddeld 280 klanten per dag, terwijl de sector lange tijd vasthield aan de stelling dat 400 klanten per dag een noodzaak is voor een goed draaiende winkel. De onderlinge verschillen zijn opnieuw niet gering: de winkel met de meeste klanten is viermaal drukker bezocht dan de minst drukke winkel. Betalen met de kaart wint terrein, maar neemt nog niet over: 47,9% van de aankopen wordt cash betaald, 35,5% met de betaalkaart en 17,6% gebeurt met uitgekeerde winst (verrekeningen).
Een blik op de evolutie van de bedrijfswinst en totale winst toont enkel op het eerste zich goed nieuws: als we de al neergelegde balansen voor 2019 vergelijken met die voor de periode 2016-2018 (in een grotere groep winkels), dan is er een lichte verbetering merkbaar. De balansen van 2019 tonen een gemiddelde totale winst van 8.000 euro, waar dat de voorbije drie jaar steeds lager was. Idem voor de bedrijfswinst (aftrek van belastingen bijvoorbeeld is dan nog niet gebeurd): 16.000 in 2019 tegenover 13 à 14.000 in de voorgaande jaren. Opgepast: de stalen 2017 en 2018 zijn dezelfde, die van 2019 niet. Dat is statistisch niet correct, maar ons geeft het een indicatief beeld. Op zich mooi dat de winst stijgt, maar percentages van 11,9% bedrijfswinst en 5,7% totale winst blijven schrijnend laag.
Luc Roesems voegt nog een nuance toe op de tabel met de kerncijfers.“Kijken we enkel naar de winkels die winst maken, dan stijgt de gemiddelde winst in 2018 naar 18.472 euro. Voor 2019 verwachten we op basis van de al neergelegde balansen een licht hogere winst boven 10.000 euro gemiddeld (en boven 20.000 euro voor winstbedrijven alleen). Nog uitgesproken laag en te laag om banken te overtuigen bij investeringsplannen. Vorige analyses gaven al aan dat veel dagbladhandels verlies lijden. Het gaat om goed 30% in 2016 tot afgerond 35% in 2018. Wij verwachten een iets beter beeld en dus minder verlieswinkels in 2019.”
Wat mogen we onthouden uit deze analyse van de krantenwinkels in 2019? De resultaten voor de sector lijken zich te stabiliseren en zelfs iets te verbeteren. De prijsstijging bij Lotto én de ombouw van de omzet bij een aantal leidende winkels lijkt het gemiddelde van de winkels op te trekken. Dat is positief, maar mag niet verhullen dat de cijfers nog steeds slecht zijn in termen van winst, rendement en weerbaarheid.
Het cijfer dat hierboven nog niet aan bod kwam en dat de vinger legt op de kwetsbaarheid, is de cashflow van de krantenwinkels. De cijfers in de tabel zijn laag in vergelijking tot andere sectoren. Het zijn cijfers die tot de conclusie leiden dat veel winkels hard hun best doen. Ze zoeken meer dan ooit diversificatie, ze zoeken winst en vinden die ook vaak. Dat zie je in de cijfers van 2019, maar alles samen blijft de groei van de winst te laag om de sector structureel uit het slop te helpen. Daarvoor zijn meer producten met een normale marge tussen 25% en 35% nodig. De nood aan ‘fair trade’ blijft hoog. (wt)
Om ons een blik te gunnen op de omzet van krantenwinkels in 2019 analyseerde Luc Roesems de kasregistraties in 2017, 2018 en 2019 bij een staal van een twintigtal winkels. Die registraties toetste hij aan de reeds gepubliceerde of partiële balansen. Om te controleren of de bevindingen consistent waren, voerde Roesems een extra analyse uit op 155 balansen van de voorgaande jaren voor de onderdelen die je kan vergelijken met de overzichten van 2019. Tot slot maakte ook een bezoek aan de betrokken winkels deel uit van de analyse. De keuze om kasregistraties als basis te nemen, is niet onbelangrijk. Je vermijdt onsamenhangende resultaten op basis van boekhoudingen waarin de boekhouders met verschillende methodes werken.
Voor alle duidelijkheid: de cijfers in het artikel zijn gemiddeldes van de groep van twintig winkels in de analyse. De parallellen met eerdere analyses zijn duidelijk, al moeten we wel de nuance maken dat het zoals vaak gaat om een groep die zich eerder in het beter presterende deel van de markt bevindt. De geanalyseerde winkels zijn onderling overigens ook divers. Kijk je bijvoorbeeld naar omzet, dan zie je dat de best presterende winkel een omzet realiseerde die 5,5 keer hoger lag dan de slechtst presterende.
