De stad Peer zal bij sommige muziekliefhebbers wel een lichtje doen branden. De Limburgse stad, ook bekend om haar militaire basis van Kleine Brogel, is immers de geboorteplaats van de (gecontesteerde) componist Armand Preud’homme. Sportievelingen zullen misschien al een bezoekje gebracht hebben aan de indoor skipiste Snow Valley. Op de mooie, driehoekige markt bevindt zich, naast de fontein waarboven een flink uit de kluiten peer staat te blinken, de krantenzaak Huis Was-Creemers, uitgebaat door Steven Was en Denise Aerts. “We zijn dagbladhandelaars sinds drie generaties”, begint Steven Was zijn verhaal. “Mijn grootouders hadden een kruidenierswinkel en zijn daarna een dagbladwinkel begonnen, in een andere wijk van Peer. Die zaak werd overgenomen door mijn ouders.”
Drie generaties, twee winkels
“In 1988 zijn we ook als dagbladhandelaars beginnen werken. Samen met mijn ouders besloten we een tweede zaak te beginnen, hier op de Markt. Wij zijn gestart in de kleine winkel en toen mijn ouders wat ouder werden, hebben we gewoon geruild, waardoor we al ruim 26 jaar deze zaak runnen. Toen mijn ouders het tijd vonden om te stoppen, hebben we de kleine zaak verkocht. Die is nog geruime tijd behoorlijk blijven draaien, maar nu is het stilaan gedaan. Daardoor zijn wij nog de enige krantenwinkel die in Peer overblijft.”
“Natuurlijk hebben we regelmatig veranderingen en verbeteringen aan onze zaak aangebracht”, aldus Denise Aerts. “Zo werd het plafond kort geleden volledig vernieuwd. Maar de winkel is nooit volledig gestript, we zijn altijd open gebleven. Zelfs toen we nieuwe ramen lieten steken, dan konden de klanten langs de achterkant binnen.”
Uitgevers zonder vertegenwoordigers
Zowat 35 jaar draaien Steven en Denise mee in het vak. In al die jaren hebben ze ongetwijfeld heel wat zien veranderen. “Zeker wel”, beaamt Steven Was. “Wat ik vooral heb vastgesteld, is dat de krantenwinkel heel vaak wordt gebruikt om producten te promoten. Vaak met aanvankelijk heel interessante winstmarges, die je gaandeweg ziet slinken. Ik denk bijvoorbeeld bij aan telefoonkaarten. Maar ook de uitgevers, die ons door hun abonnementenwerving stelselmatig onze klanten afpakken. Het is trouwens opvallend dat we hier bijna nooit nog vertegenwoordigers van uitgeverijen over de vloer krijgen”, voegt Denise Aerts toe. “Vinden ze ons niet interessant genoeg meer of zijn ze bang dat ze met kritiek zullen worden overladen?”
“Vanzelfsprekend heeft het internet ons ook veel klanten gekost”, vult Steven Was aan. “Jongeren kopen geen boekjes meer, ze vinden van alles online.”
Veel bij-artikelen
“Wij hebben in de loop der jaren heel veel bijproducten aangeboden”, zegt Steven. “Met de drie traditionele pijlers, pers, tabak en loterij, kom je er gewoon niet meer. Je ben wel verplicht creatief te zijn. We hebben speelgoed, fonoplaten, dvd’s en hobby-artikelen in ons assortiment gehad.”
“In onze kleine zaak kon er ook op de paardensport worden gewed”, zegt Denise. “Maar gaandeweg kwam dat in conflict met de producten van de Nationale Loterij, dus zijn we daar niet mee verder gegaan in deze winkel. Sportweddenschappen bieden we in het algemeen niet aan. Dat ligt ons niet zo goed.”
“De mensen kunnen hier wel postzegels kopen, maar we zijn geen postpunt. Dat is veel werk voor weinig opbrengst. Er is wel één pakjesdienst, meerdere hoeven we echt niet.”
30% omzet uit vape
Opmerkelijk in de winkel is dat de vape-producten er een prominente plaats innemen. Steven Was: “We hebben een volledige wand, waar vroeger sigaren stonden uitgestald, gereserveerd voor vape-producten. Dat is iets dat heel goed verkoopt in onze zaak. We hebben er dan ook bewust voor gekozen om ons aanbod uit te breiden. Je moet er wel mee bezig zijn, omdat die producten regelmatig veranderen. Maar het voordeel is dat je alles makkelijk terug kan vinden op het internet.”
“De keuze voor vape is ten eerste beïnvloed doordat de winstmarge interessant is en ten tweede omdat die producten in België niet via het internet mogen verkocht worden. Ruw geschat maakt vape toch zowat 30% uit van onze omzet.”
“De jeugd koopt geen papier meer”
Toch is niet enkel diversificatie van het aanbod automatisch een schot in de roos. Toen in de buurt een drukkerij de deuren sloot, besloten Steven en Denise ook papierwaren aan te bieden. “Dit is een keuze die niet goed is uitgedraaid”, oordeelt Steven Was. “Die zaken verkopen echt niet goed. Wellicht ook logisch, als de mensen even verderop een map kunnen kopen bij Aldi, aan de helft van de prijs dat wij ze verkopen. We bouwen dat aanbod dan ook weer af.”
Reden tot klagen hebben zij nochtans allerminst. “Deze winkel doet het behoorlijk goed”, aldus Denise. “Onze loterijproducten bollen goed, maar de boekjes en de kranten gaan stelselmatig achteruit. Vroeger gingen hier in een week gemiddeld 180 exemplaren van Het Belang van Limburg over de toonbank, nu misschien nog 60. Zelfs in het weekend is er minder en minder vraag naar. Hetzelfde met de magazines. Ook de sterke titels als Humo doen het minder goed. En dan spreek ik nog niet van lifestylemagazines als Flair. Zoals ik al zei, de jeugd koopt geen papieren magazines meer.”
Komt er nog een vierde generatie?
“Wij staan alle twee nog steeds heel graag in de winkel”, verzekert Steven ons. “Al moet ik zeggen dat ik er nog een job bij doe. Ik werk in ploegen als magazijnier bij een transportfirma. Nee, niet uit noodzaak. Onze krantenwinkel is rendabel genoeg om ervan te leven als koppel. Maar ik heb dat werk altijd gedaan om zekerheid op te bouwen, om een behoorlijk pensioen te hebben. Al is dat nu voor zelfstandigen toch al wat deftiger geworden.”
Het woord pensioen is gevallen. “Ik mag stoppen in 2026, Steven een jaartje later”, zegt Denise. “Langer zullen we niet blijven werken.” Of er nog een vierde generatie dagbladverkopers komt? “Ik denk het niet”, glimlacht Steven. “We hebben drie kinderen, maar we denken niet dat er één is die staat te springen om de zaak over te nemen. Niet dat we het hen afgeraden hebben, maar gepusht hebben we hen evenmin. Wel hopen we dat we deze zaak zullen kunnen overlaten aan mensen die nog bereid zijn een dagbladhandel uit te baten.”
